Genealogie familie Capitaine / Capiteyn

Geschiedenis van een eigenzinnige familie

Veel genealogieën zijn het resultaat van jaren werk, maar uiteindelijk nagenoeg onleesbaar. Aan een stortvloed namen, geboorte-, huwelijks-, en overlijdensdata valt immers weinig leesplezier te beleven. Noodgedwongen beperken de meeste familiegeschiedenissen zich echter tot die “saaie” feiten. Niet omdat de voorouders geen boeiende persoonlijkheden waren, maar omdat ze in de archieven weinig sporen nalieten. De meeste waren immers “gewone” nijverige gezagsgetrouwe mensen die geen rol van betekenis speelden in de “grote” geschiedenis. Ze zullen van alles hebben meegemaakt, maar weinig dat de moeite waard was om voor het nageslacht vast te leggen. Dat een groot deel van de bevolking analfabeet was, vormt een extra handicap.

Grosso modo geldt voor de meeste families dat er om de paar decennia, of generaties eens een verhuis naar een buurgemeente of buurparochie plaatsvond. Schaars zijn de gezinnen waarin alle kinderen de volwassen leeftijd bereikten. Vindt men een beroepsvermelding dan kan men ongeveer inschatten welke de leefomstandigheden waren van die landbouwer, brouwer, timmerman, smid, molenaar, dagloner, notaris, chirurgijn, enz. Heeft men geluk dan wordt over meer gegoede voorouders financiële informatie gevonden in contracten betreffende koop, verkoop of verpachting van onroerend goed. Soms worden ook schenkingen, boedelbeschrijvingen, huwelijkscontracten of testamenten gevonden.

Ook procesbundels en schulddossiers kunnen veel informatie opleveren. Voor mannelijke voorouders kan men via militieregisters en werkboekjes zelfs informatie vinden over lengte, gezondheidstoestand, haarkleur, vorm van neus en kin, enz. Het vinden van een familiaal of ambtelijk wapenschild is voor tal van genealogen natuurlijk de spreekwoordelijke kers op de taart.

Al deze zaken werden ook over de familie Capitaine / Capiteyn teruggevonden, maar daar bleef het niet toe beperkt. Onverhoopt bleken de archieven een schat aan de meest diverse gegevens te bevatten waardoor gedetailleerd het leven van elke voorouder kon worden gereconstrueerd. Tot ze bijna terug mensen van vlees en bloed worden.

Met de volgende bladzijden hopen we dan ook een breder publiek dan louter de familieleden te kunnen boeien. Ze zijn het resultaat van jaren onderzoek in allerhande archieven door Marleen Van Acker, een verwante in de 12de graad, en mijzelf. Als meest nabije voorouders delen we Franciscus Arnoldus Capitaine (junior) (1782-1865) en echtgenote Petronilla Theresia Van Deursen (1775-1856).

Gelet op de soms plastische beschrijving van allerhande gebeurtenissen wordt zoveel als mogelijk rechtstreeks uit de archiefstukken geciteerd. Wel werden “Vlaemsche” en oud-Franse citaten omgezet naar een meer hedendaagse spelling. Dit leest vlotter en men verliest toch heel weinig van het karakter van de teksten.

Interpretatie van documenten is altijd subjectief maar geen enkele gebeurtenis of detail, hoe absurd ook, werd verzonnen. Vandaar dat we eraan hielden om via honderden voetnoten steeds naar de bron van de informatie te verwijzen. Hoe waarheidsgetrouw sommige bronnen zijn, niet in het minst de talrijke getuigenverklaringen, is natuurlijk een open vraag.

Een eerdere versie van deze studie, die “slechts” 219 bladzijden telde, werd in 2008 bekroond met de vierjaarlijkse Prijs voor Genealogie van de provincie Oost-Vlaanderen.

Veel leesplezier,

Patrick Gillis

Versie september 2018